Wil jij zelf bepalen of je een moment razendsnel bevriest of juist beweging laat zien in je foto? Dan moet je aan de slag met de sluitertijd. Gelukkig is sluitertijd instellen helemaal niet moeilijk als je weet waar je het moet zoeken op je camera. In dit artikel leg ik je stap voor stap uit wat sluitertijd is, wat je ermee kunt, én hoe je deze instelt op camera’s van merken als Canon, Nikon, Sony, Fujifilm en Panasonic.
Dit artikel gaat vooral over het instellen van je sluitertijd op je camera (met de nodige handiger tips). Ik heb ook een uitgebreider artikel geschreven die specifiek over de sluitertijd gaat en deze zit achter de onderstaande knop.
Wat is sluitertijd ook alweer?
De sluitertijd is de tijd dat je camerasensor wordt blootgesteld aan licht. Oftewel: hoe lang je camera ‘kijkt’ naar je onderwerp. Dat kan een duizendste van een seconde zijn (bijvoorbeeld 1/1000) voor snelle actie, of juist enkele seconden (zoals 5s) als je wilt spelen met bewegingsonscherpte of in het donker fotografeert.
Bij een korte sluitertijd leg je een moment stil, ideaal voor sport of vogels in vlucht. Bij een lange sluitertijd laat je beweging zien, bijvoorbeeld bij stromend water, een draaiende draaimolen of lichtstrepen in de stad.
Daarnaast is de sluitertijd van invloed op de belichting van een foto. Bij een kortere sluitertijd wordt er minder licht op de sensor toegelaten, waardoor de foto donkerder wordt dan bij een langere sluitertijd mits de lichtomstandigheden verder gelijk zijn. In het onderstaande voorbeeld zie je een mooie vergelijking: met een sluitertijd van 30 seconden heb ik de beweging van de auto’s op de snelweg vastgelegd. Bij de rechterfoto zie je juist dat elke druppel die van de spons afkomt haarscherp is. Dat komt door de korte sluitertijd van 1/640 seconde. Omdat tijdens de hardloopwedstrijd de zon scheen, is deze foto ondanks de korte sluitertijd toch lichter dan de foto die ik ’s avonds maakte bij de snelweg.
Sluitertijd instellen op jouw camera
Wil je zelf controle over de sluitertijd? Hieronder leg ik uit hoe je die instelt op jouw camera. De exacte stappen kunnen per merk en model iets verschillen, dus houd daar rekening mee.
Sluitertijd instellen Canon
Op Canon-camera’s stel je de sluitertijd in via de Tv-stand (afkorting van Time Value).
Je draait het moduswiel boven op de camera naar Tv en gebruikt dan het instelwiel bij je duim (of bij sommige modellen op de bovenkant) om de sluitertijd te kiezen. De camera kiest automatisch het juiste diafragma. Op deze foto zie je een pijl staan bij het instelwiel van, in dit geval, de Canon EOS R50.
Wil je volledige controle? Gebruik dan de M-stand (Manueel), waarin je zélf sluitertijd én diafragma instelt.
Sluitertijd instellen Nikon
Bij Nikon heet de sluitertijdstand S (van Shutter Priority). Zet het draaiwiel op S, en gebruik vervolgens het instelwiel (meestal voor of achter op de camera) om de sluitertijd te kiezen. Ook hier regelt de camera het diafragma automatisch.
In de M-stand stel je net als bij Canon alles zelf in.
Op deze foto zie je een pijltje staan bij het instelwiel voor de sluitertijd bij de Nikon Z6 III. Bij alle Nikon Z-camera’s zit deze op dezelfde plek.
Sluitertijd instellen Sony
Ook Sony gebruikt de aanduiding S voor sluitertijdvoorkeuze. Draai het instelwiel naar S, kies je sluitertijd met het draaiwiel en laat de camera de rest doen.
Gebruik je de M-stand, dan stel je de sluitertijd in via het hoofdinstelwiel, meestal op de achterzijde van de body.
Hiernaast een afbeelding van de Sony A7 III waarbij aangegeven staat met wel instelwiel je de sluitertijd kunt instellen.
Sluitertijd instellen Fujifilm
Fujifilm-camera’s werken vaak met een klassieke sluitertijdknop bovenop de camera. Er is dan geen programmaknop zoals je die bij de meeste andere camera’s ziet. Je stelt de sluitertijd dus in door het fysieke draaischijfje te draaien naar bijvoorbeeld 1/250, 1/60 of ‘T’ (voor langere tijden). Bij sommige modellen stel je via het commandowiel de exacte waarde in. Voor een automatische sluitertijd kies je voor de ‘A’.
Hiernaast een bovenaanzicht van de Fujifilm XT-5. De ingestelde sluitertijd lees je af van de knop zelf.
Sluitertijd instellen Panasonic Lumix
Bij Lumix-camera’s zet je het programmakeuzewiel op S (Shutter Priority) om alleen de sluitertijd te regelen. Met het draaiwiel kies je vervolgens je gewenste tijd.
In de M-stand stel je, zoals bij andere merken, zowel sluitertijd als diafragma zelf in.
Hiernaast een afbeelding van de Panasonic Lumix GH5.
Waar let je op bij het instellen van de sluitertijd?
Het is handig om te weten wat voor effect verschillende sluitertijden geven:
-
1/1000s of sneller – voor snelle actie zoals sport, dieren of dansers.
-
1/250s tot 1/500s – ideaal voor straatfotografie of portretten uit de hand.
-
1/60s tot 1/125s – algemeen gebruik, maar bij weinig licht is er kans op bewegingsonscherpte.
-
1/30s of langzamer – voor creatieve bewegingseffecten of nachtfotografie. Gebruik hierbij een statief!
-
Bulb (B-stand) – voor handmatig lange belichtingen. Je drukt de knop in, en zolang je vasthoudt blijft de sluiter open. Gebruik dit bijvoorbeeld bij sterrenfotografie of vuurwerk.
Veelgestelde vragen
Waarom zijn mijn foto’s bewogen?
Je sluitertijd was waarschijnlijk te lang voor het soort beweging of je hebt uit de hand gefotografeerd zonder stabilisatie. Probeer eens 1/250s of sneller.
Kan ik de sluitertijd op mijn smartphone instellen?
Soms wel! In de pro-modus van veel Android-telefoons kun je sluitertijd handmatig kiezen. iPhones hebben standaard geen handmatige sluitertijdinstelling, maar je kunt apps gebruiken zoals Halide of Lightroom Mobile.
Moet ik altijd de sluitertijd zelf instellen?
Niet per se. In de automatische stand doet de camera het werk. Maar als je bewust wilt spelen met beweging of scherpte, geeft handmatig instellen veel meer creatieve vrijheid.
Conclusie
Zelf de sluitertijd instellen klinkt misschien technisch, maar is eigenlijk verrassend eenvoudig – en ongelooflijk krachtig. Door de sluitertijd aan te passen kun je beweging bevriezen, drama toevoegen of een gevoel van rust en zachtheid creëren. En het mooie is: alle grote cameramerken bieden intuïtieve manieren om dit te doen.
Dus pak je camera, zet hem op S, Tv of M, draai aan dat instelwiel en ontdek wat voor foto’s jij kunt maken als jíj bepaalt hoe lang je camera kijkt. Succes en veel plezier met experimenteren!
Wil je meer leren over de sluitertijd en andere instellingen van je camera? Dat komt goed uit! Ik heb namelijk een gratis workshop die ik regelmatig live organiseer. Je kunt je gratis inschrijven via deze pagina. Veel succes met het experimenteren met de sluitertijd.
