Vogelfotografie
Vogelfotografie is populair. Niet gek natuurlijk want er zijn zoveel soorten vogels maar ook veel verschillende manieren waarop je ze kunt fotograferen. Aan de grond, op het water, als een groep of als individu en zelfs vogels kun je portretteren. Ze hebben vaak weinig geduld en zijn ook zo weer weg Daar zit voor veel liefhebbers van vogelfotografie juist de uitdaging; een klein en snel dier toch haarscherp op de plaat vast weten te leggen. Dat vraagt namelijk het nodige van je kennis en apparatuur. In dit blog staan inspirerende voorbeelden en handige tips om de mooiste vogels te fotograferen.
Vogels fotograferen
Hoe maak je de mooiste vogelfoto’s? Eerst even een misverstand de wereld uit helpen. Veel (beginnende) fotografen denken bij vogelfotografie al snel dat je een enorme toeter van een telelens op je camera moet hebben om een vogel goed te fotograferen. Dat is niet zo. Een telelens is in veel gevallen wel aan te raden maar ook met een gewone zoomlens zijn er mogelijkheden genoeg. Op het juiste moment op de juiste plek zijn, is veel belangrijker dat het hebben van een grote telelens.
Kennis van de basisinstellingen van je camera is een pré. Korte sluitertijden zorgen ervoor dat je het dier scherp vastlegt. Bij vliegende vogels is een korte sluitertijd extra belangrijk. Ook de autofocus van je camera heeft verschillende instellingen die de kans op een scherpe foto flink vergroten.
Vogels hoeven trouwens helemaal niet te vliegen voor een indrukwekkende foto. Ook aan de grond zijn ze vaak net zo mooi als in de lucht en zijn ze een stuk makkelijker te fotograferen.
Camera instellingen vogelfotografie
Vliegende vogels in de lucht fotograferen, is het meest uitdagend en ook het moeilijkste. Het is een kwestie van veel proberen met vallen en opstaan. Je zult veel mislukte foto’s maken totdat je die ene parel op de geheugenkaart hebt staan, waarbij alles samen valt. En die kans vergroot je door je camera goed in te stellen. De belangrijkste instelling als het om scherpte gaat, is de sluitertijd en de scherpstelmethode van de autofocus van je camera.
Voor scherpe foto’s van vliegende vogels stel je een korte sluitertijd in. Een sluitertijd van 1/1000 seconde of korter geeft doorgaans voldoende scherpte. Voor een korte sluitertijd heb je veel licht nodig. De scherpste foto’s maak je dan vaak ook op het midden van de dag als er veel licht is.
Bij vogelfotografie is het belangrijk om de scherpstelmethode van de autofocus goed in te stellen. Iets wat je al snel vergeet maar wel belangrijk is. Het vergroot de kans op een scherpe foto enorm. Bij de meeste camera’s heb je de optie AF-S en AF-C als scherpstelmethode. Canon noemt deze instelling respectievelijk One Shot en AI Servo. AF-S zorgt ervoor dat je camera enkelvoudig scherp stelt. Oftewel je camera stelt maar een keer scherp en daarna niet meer. Bij vliegende vogels is dat niet handig want de kans is groot dat de vogel, in de tijd die tussen het scherpstellen en het maken van de foto zit, verder weg of dichterbij komt waardoor de scherpstelling niet goed is met een onscherpe foto als resultaat. Door je camera op AF-C te zetten, zal je camera continu blijven scherpstellen op je onderwerp. Komt de vogel dichterbij? Dan past je camera de scherpstelling aan.
Verder heb je ook nog een paar opties om een scherpstelveld te kiezen. Je camera heeft verschillende scherpstelpunten die je ziet oplichten als je een foto maakt. Veel camera’s hebben de mogelijkheid om je onderwerp te blijven volgen door een dynamisch scherpstelveld te kiezen. Welke opties je hebt is lastig uit te leggen in een blog omdat dit per merk/model camera verschillend is. Maar het is goed om te weten dat je die mogelijkheid hebt.
Vliegende vogels fotograferen
Voor het fotograferen van vliegende vogels is een telelens aan te raden, maar ook een zoomlens kan geschikt zijn. Als beginner moet je niet meteen te hoge verwachtingen hebben. Het is vooral proberen en leren het gedrag van de vogels te begrijpen.
Wanneer je vliegende vogels gaat fotograferen, is de grootste uitdaging om op het juiste moment op de juiste plek te staan. Vaak zijn de meest geliefde vogels om te fotografen, zoals de ijsvogel of een uil, ook de meest exotische vogels. Je zult er dus echt naar op zoek moeten gaan. Gelukkig zijn daar hulpmiddelen voor. Op de website van de Vogelbescherming kun je via “Mijn Vogelvinder” zien waar een vogel recent vaak is waargenomen. Op die plek is de kans dus het grootst dat je hem zelf ook kunt fotograferen. Ook vind je er informatie over hoe je de vogel herkent en hoe hun gefluit klinkt.
Ook kun je een workshop volgen over vogelfotografie. De Fotografie Community organiseert regelmatig deze workshop voor haar leden. Dan heb je natuurlijk gegarandeerd een bijzondere vogel op de foto en het is leerzaam en gezellig. Je hebt de mogelijkheid om je ervaringen met andere fotografen uit te wisselen.
Een vogel hut is ook erg geschikt voor het fotograferen van vliegende vogels. Een vogelhut staat op een plek waar veel vogels komen en door de afscherming van de hut kun je van dichtbij de vogels fotograferen, zonder dat ze je doorhebben. Veel vogelhutten zijn vrij toegankelijk maar er zijn ook vogelhutten te huur.
Compositie bij vogelfotografie
Als je vogels gaat fotograferen, kun je die op verschillende manieren vastleggen. Bijvoorbeeld als groep of als individu. Maar ook van dichtbij of juist van verder weg. Wat bij vogelfotografie snel vergeten wordt, is de achtergrond terwijl die best wel belangrijk is. Een groene vogel op een groene achtergrond zorgt ervoor dat de vogel wat minder uit de foto springt. Zeker met een telelens kan een stap naar links of rechts een enorm verschil maken in hoe je achtergrond eruit ziet.
Als vogels op de grond lopen, is het vaak mooi om de vogel vanuit dezelfde hoogte te fotograferen. Je hebt dan meer diepte in de achtergrond en de vormen van de vogel zijn vaak veel beter zichtbaar. Bij de onderstaande foto zorgt het onscherpe gras in de voorgrond ook voor meer dieptewerking in de foto.
Wat betreft de compositie heb je veel mogelijkheden bij vogelfotografie. Zo kun je kiezen voor herhaling waarbij je naast de vogel als onderwerp ook nog andere vogels op de achtergrond in beeld brengt.
IJsvogel fotograferen
De IJsvogel is een foto die geliefd is onder vogelaars en fotografen. Het is een prachtige vogel om te zien, met zijn lange snavel en opvallende blauwe en oranje kleur. IJsvogels zijn viseters, je vindt ze daardoor bij visrijk water. Zodra ze een visje zien, duiken ze het water in om het visje te vangen en uit het water te halen. Het visje slaan ze een paar keer tegen een tak om te zorgen dat het visje dood is voordat ze hem opeten. Er zijn dus ook veel manieren om de ijsvogel vast te leggen. met of zonder visje, in het water of net voor de duik etc.
IJsvogels zul je minder snel tegenkomen als het waait. Door de rimpeling op het water kunnen ze minder goed het water in kijken. Op een windstille dag, is de kans het grootst dat je een IJsvogel tegenkomt.
Uilen fotograferen
In Nederland komen verschillende soorten uilen voor in de natuur. Uilen zijn geen alledaagse vogels die je snel tegen zult komen. Uilen zijn namelijk nachtdieren en zijn actief als wij naar bed gaan.
De meeste voorkomende uil in Nederland is de Bosuil. Je vind hem bijna in alle soorten bossen en soms ook in de bewoonde wereld. Bosuilen zijn niet kritisch als het gaat om hun voedingskeuze. Ze eten onder andere muizen, andere vogels, konijnen en kikkers. Deze dieren leven in bossen dus daar kun je bosuilen het vaakst vinden.
Als je op zoek gaat naar een bosuil, dan kun je dat het beste doen met je oren in plaats van met je ogen. Bosuilen hebben hun standplaats hoog in de bomen en ze zijn lastig te zien met hun schutkleur. Maar ze maken wel een duidelijk roepgeluid waaraan je ze kunt herkennen. In het donker kun je hem lastig fotograferen. Gebruik ook niet je flitser, daarmee kun je het dier verblinden waardoor ze niet meer kunnen jagen. Het beste is om overdag terug te komen. Het dier heeft een vaste standplaats, dus de kans is groot dat de uil er voor langere tijd blijft zitten.
Uilen hebben in tegenstelling tot veel andere vogels ontzettend goede oren. Ze kunnen je dus al van ver aan horen komen. Wil je dichtbij een uil komen? Wees dan zeer voorzichtig en vooral heel stil.
Naast de bosuil, zijn er ook nog andere uilen die je in Nederland kunt fotograferen. Naast de bosuil heb je ook nog de ransuil, velduil, kerkuil, steenuil en de oehoe.
Duiven fotograferen
De duif is één van de vogels die je het vaakst tegenkomt. De meest voorkomende duif in Nederland is de houtduif. Je komt ze vooral tegen in stedelijk gebied zoals parken, daken van huizen en tuinen. De duiven zijn vaak niet erg schuw waardoor je ze relatief makkelijk van dichtbij kunt fotograferen.
Doordat je duiven op veel plekken tegenkomt, is het vinden van een duif niet zo’n grote uitdaging. De uitdaging zit vooral in het fotograferen van het dier. Duiven leven vaak op de grond of op daken. Wanneer je een duif op de grond fotografeert, let er dan vooral op dat je de duif op gelijke hoogte fotografeert. Leg je camera dus bijna op de grond. Daardoor krijg je meer diepte in de achtergrond.
Het observeren en vastleggen van vogels is een uitdagende maar ook leuke vorm van fotografie die ons een dieper begrip geeft van de prachtige diversiteit van de natuur. Het vereist geduld, technische vaardigheden en een scherp oog voor detail. Of je nu een ervaren vogelfotograaf bent of net begint, er valt altijd iets nieuws te ontdekken en te leren.